انواع سرج ارستر (SPD)

پیرو دستور العمل سازمان نظام مهندسی ساختمان (شورای مرکزی) مبنی بر انتخاب، بکارگیری و نصب برقگیر حفاظتی در ساختمان تعریف برقگیر حفاظتی از قرار زیر می باشد:

برقگیر حفاظتی (SPD) به منظور حفاظت تجهیزات در برابر اضافه ولتاژهای گذرا نصب میشود و هدف آن محدود سازی اضافه ولتاژهای ناشی از صاعقه و کلید زنی است. در واقع SPD مسیر جریانهای گذرا را به سمت زمین تغییر می دهد تا این اضافه ولتاژها را به سطحی محدود کنند که به تاسیسات یا تجهیزات الکتریکی آسیب نرسد.

مطابق با استانداردهای بین الملی سه نوع SPD ساخته می شود:

SPD نوع ۱ جهت حفاظت در برابر اضافه ولتاژهای ناشی از برخورد مستقیم صاعقه

SPD نوع ۱ برای حفاظت تاسیسات الکتریکی در برابر جریانهای گذرای بر خورد مستقیم صاعقه توصیه شده است. این SPD ها که تجهیزات تست شده مطابق کلاس I (مطابق استاندارد 61643 IEC) هستند با عنوان SPD های حفاظت در برابر جریان صاعقه معرفی می شوند. استفاده از تجهیزات SPD نوع I به تنهایی حفاظت موثری در برابر اضافه ولتاژهای گذرا برای تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی حساس ایجاد نمی کند.

SPD نوع ۲ جهت حفاظت در برابر اضافه و لتاژهای گذرای ناشی از کلید زنی و برخورد غیر مستقیم صاعقه

SPD نوع ۲ حفاظت اصلی تاسیسات و تجهیزات فشار ضعیف در برابر اضافه ولتاژهای گذرا است. این SPD ها بر اساس تست کلاس II آزموده می شوند.

SPD نوع 3: جهت حفاظت محلی از بارهای حساس

SPD نوع 3: جهت حفاظت محلی از بارهای حساس

SPD نوع 3 ظرفیت تخلیه جریان پایینی دارند و به عنوان مکمل SPD نوع ۲ و در مجاورت بارهای حساس نصب می شوند. این SPD ها با موج ترکیبی ولتاژ 1.2/50μs و جریان 8/20μs مشخص می شوند.

حفاظت موثر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در برابر اضافه ولتاژهای گذرای ناشی از صاعقه و کلیدزنی مستلزم استفاده از SPD های نوع ۲ و ۳ است که سبب کاهش هر چه بیشتر اضافه ولتاژهای گذرا تا سطح ایمن برای محافظت تجهیزات می شوند. SPD های ترکیبی با تجهیزات حفاظتی بیشتر از یک نوع برای مثال SPD ترکیبی نوع 2+1 پیشرفته یا نوع 3+2 پیشرفته نیز ارائه شده اند که سطوح حفاظت ولتاژ بهتری نسبت به SPD های استاندارد داشته و در نتیجه مزیت اقتصادی و فنی نسبت به آنها دارند.

زمانی که آسیب جدی و خطر خسارت جانی با خسارت مالی محتمل باشد حفاظت در برابر اضافه ولتاژهای گذرا ضروری خواهد بود. همانگونه که گفته شد هدف از نصب SPD کاهش اضافه ولتاژ گذرا و محدود کردن آن به منظور ایجاد هماهنگی عایقی و حفاظت در برابر آسیب به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی است.